Edebiyat 4 Büyük Eser

                       İslami Türk Edebiyatının ilk Eserleri

                      (GEÇİŞ DÖNEMİ ÜRÜNLERİ)

1-Kutadgu Bilig : 

        İslami Türk edebiyatının ilk eseri olarak kabul edilen Kutadgu Bilig,1070 yılında Yusuf Has Hacip tarafınsan kaleme alınmıştır. Kitap,gerek birey gerekse toplum olarak insanların iyi bir siyasetle yönetilip dünya ve ahirette mutlu olabilmeleri için tutulacak yolları , alegorik(sembolik) bir biçimde anlatır.

  Genel Özellikleri

1- Aruz vezniyle yazılmış ilk eserimizdir .

2-Eserin ismi ''mutluluk veren bilgi '' anlamına gelmektedir.

3-Eserin tamamı 6645 beyitten oluşmaktadır,ayrıca 173 de dörtlük bulunmaktadır.

4-Eserin içinde arapça ve farça sözcükler bulunmakla birlikte dili oldukça sade bir türkçedir.

2-Divan-ı Lügati't Türk 

      1072 yılında Kaşarlı Mahmut tarafından kaleme alınmıştır.Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılmış,ansiklopedik özelikler taşıyan bir eserdir.

Genel Özellikler

1-Eserin ismi ''Türk dillerinin sözlüğü'' anlamına gelmektedir.

2-Eserde 7500 Türkçe sözcüğün karşılığı verilmiştir.

3-Sözlü dönem Türk edebiyatı hakkında bilgi veren yazılı tek kaynaktır.

4-Eserde Türkçenin değeri gösterilmektedir.

3-Atabetü'l Hakayık

     12.yy başlarında Edip Ahmet Yükneki tarafından kaleme alınmıştır.Aruz ölçüsüyle yazılmış,dini-ahlaki özellikler taşıyan didaktik bir eserdir . 

Genel Özellikler

1- Eserin ismi ''gerçeklerin eşiği'' anlamına gelmektedir.

2- Beyitlerde aruz,dörtlüklerde hece ölüşü kullanılmıştır.

3- Kimi dörtlüklerde ayet ve hadislere yer verilmiştir.

4- Arap alfabesi ile yazılmıştır ve eserde Arapça,Farsça sözcükler sıkça kullanılmıştır.

4-Divan-ı Hikmet 

      İlk Türk mutasavvıfı olarak kabul edilen Ahmet Yesevi'nin hikmetlerinin toplandığı,dörtlüklerle ve hece ölçüsüyle yazlmış bir eserdir .

Genel Özellikler

1- Hecenin 12'li ve 7'li kalıbıyla yazılmıştır .

2- Esere,Yesevi tarikatına mensup kişilerin ortak kitabı olarak bakılabilir.

3- Doğu Türkçesiyle yazıldığından Arapça ve Farsça çok kulanılmamıştır.

4- Kitapdaki şiirlerde yaratılış,olgunluk,dünya ve ahiret hayatı,İslam dinin kuralları,birtakım dini hikâyeler anlatılmaktadır.